XII Spotkanie Oddziałów i Kół - Wolsztyn

Kolejne Spotkanie Oddziałów i Kół – tym razem w Wielkopolsce!

Plan wydarzenia obejmował część otwartą organizowaną w ramach projektu „Duże Rodziny Razem” (współfinansowanie przez FIO, prowadzone przez Oddział Wlkp. ZDR3+) oraz część wewnętrzną Związku. Dzieci, które przybyły na SOK razem z rodzicami, miały zapewnioną przez organizatorów opiekę.

Część przedpołudniową wypełniły wypowiedzi nt. roli dużej rodziny i jej bogactwa (Joanna Krupska, Konstanty Radziwiłł, Radosław Waszkiewicz); prezentacja „Karta Dużej Rodziny - ważne narzędzie działań prorodzinnych” (dyrektor biura KDR Wincenty Pipka); „Rodzina rodzinie - firmy rodzinne w KDR” – Lilianna Sicińska (KDR i KDS); prezentacja „Dlaczego warto, aby Twoje dziecko miało rodzeństwo, a Twoja rodzina stowarzyszenie?” – Danuta Rząsa, Oddział Wlkp. ZDR3+ oraz „Ile śmieci produkuje 6 osobowa rodzina? Jak kształtować opłaty?” – Dariusz Przybylski, Oddział Wlkp. ZDR3+.

Po obiedzie nastąpiła część wewnętrzna spotkania. Rozpoczęło ją przedstawienie się uczestników i kół, które reprezentują. Prezes Joanna Krupska zaprezentowała list/ petycję, dotyczącą opieki nad dzieckiem do lat 3, z prośbą o zaangażowanie w zbieraniu podpisów osób będących specjalistami opieki nad małym dzieckiem (pedagogów, psychologów, lekarzy pediatrów, etc.). Dyrektor zarz. Irena Jeśmanowicz przedstawiła sprawę działania instrukcji o RODO w stowarzyszeniu oraz działań w dwóch projektach związkowych (FIO – szkolenia liderów w woj. łódzkim, małopolskim i lubelskim; Ministerstwa Sprawiedliwości – pilotaż działań „Centrum Rozwoju Rodziny“).

Następna część spotkania była dyskusją nt. mieszkalnictwa i prowadziła ją Judyta Kruk z Linii 3+. 

Dyskusja na temat sytuacji mieszkaniowej rodzin wielodzietnych toczyła się wokół trzech zagadnień:

-bezpieczeństwa,

-elastyczności, 

-zmienności. 

Rozmówcy nie mieli wątpliwości co do zmiennego charakteru funkcjonowania rodzin wielodzietnych. Zostało podkreślone, że w związku z cyklem życia rodziny na różnych etapach pojawiają się innego typu wyzwania. (Np. -dostępność do infrastruktury: wczesnoszkolnej i przedszkolnej, -dyskomfort związany ze zbyt małą powierzchnia w momencie, gdy dzieci stają się nastolatkami i potrzebują indywidualnej przestrzeni, itp)

Bezpieczeństwo w dyskusji pojawiało się w różnych aspektach:

- bezpieczeństwo w postaci posiadania lokalu własnościowego, 

- możliwości ubiegania się o mieszkanie komunalne i gwarancja takiego rozwiązania dla rodzin wielodzietnych, w tym szczególnie dla rodzin wysokowielodzietnych

- możliwość podjęcia kredytu bez obawy, że kolejne dziecko obniży zdolność kredytową

a) możliwość włączenia 500 plus do zdolności kredytowej

b) preferencyjne warunki dla rodzin wielodzietnych, możliwość konsolidacji kredytów 

c) możliwość przenoszenia kredytów hipotecznych z jednej własności na drugą bez konieczności ponownego weryfikowania zdolności kredytowej

c) jakaś forma gwarancji dotycząca stałości świadczenia 500 plus

Elastyczność była kwestią podejmowaną w związku ze zdolnością przemieszczania się rodzin. Kwestia wynajmu pojawiała się w dyskusji jako wątek marginalny. Dążenie do posiadania własnego mieszkania lub mieszkania komunalnego w grupie dyskutujących była zdecydowanie najmocniejsza.

Jako wątek poboczny pojawiła się kwestia związana z rodzinami, które podjęły kredyt we frankach i z tego tytułu znajdują się obecnie w trudnej i skomplikowanej sytuacji mieszkaniowej.

Dyskutowano na temat mieszkań komunalnych i rożnego typu niuansach związanych ze sposobem i formą ubiegania się o mieszkania z zasobów gmin. Zwracano uwagę na absurdy prawne w obszarze tworzenia i przydzielania tych zasobów dla rodzin 3+. Przykład: urzędnicy zastanawiali się jak podzielić mieszkanie komunalne, bo według ich wiedzy duże mieszkanie należy podzielić, tymczasem rodzina ubiegająca się o mieszkanie z powodzeniem mogłaby zająć mieszkanie o dużej powierzchni ze względu na wysoką wielodzietność. Długi czas oczekiwania na przydział takiego lokalu, i długie kolejki w których nie preferuje się rodzin z dziećmi. W związku z czym lądują one na sam koniec.

Ważną poruszoną kwestią było włączenie perspektywy rodzin wielodzietnych do rozwiązań architektonicznych. Uwzględnianie uwarunkowań wynikających z wielodzietności

Na podstawie dyskutowanych wyżej problemów i wyzwań stojących przed rodzinami wielodzietnymi w obszarze mieszkaniowym podkreślić należy, że wiele rodzin samodzielnie nie będzie i nie jest w stanie poprawić swojej sytuacji mieszkaniowej ze względu na niskie dochody a wsparcie w postaci programu 500+ nie wydaje się być wystarczające dla nich. Dodatkowo polityka mieszkaniowa na poziomie samorządu nie jest adekwatna do oczekiwań rodzin z dziećmi zwłaszcza tych wysoce-wielodzietnych. Wiele z nich z uwagi na trudną sytuację finansową oczekuje na przydział lokalu z zasobów gminy ok 8 lat. Z tego powodu konieczne jest spotkanie na szczeblu rządowym i samorządowym z osobami odpowiedzialnymi za kreowanie polityki mieszkaniowej.  aby spowodować zmianę podejścia w tworzeniu zasobów mieszkaniowych i infrastruktury na potrzeby rodzin z dziećmi zwłaszcza tych wysoce-wielodzietnych. Dlatego wydaje się konieczne uwzględnienie i doprecyzowanie poniższych postulatów 

1. Zaplanowanie tworzenia strategicznego zasobu mieszkaniowego skierowanego dla dużych rodzin. Obligowanie gmin do tworzenia zasobów lokalowych uwzględniających potrzeby dużej rodziny tj. duża powierzchnia mieszkaniowa, łatwa dostępność odpowiedniej infrastruktury odpowiadającej na potrzebę rodzin z dziećmi. 

2. Stworzenie katalogu standardów rozwiązań mieszkaniowych dostosowanych do potrzeb dużych rodzin i ocena ustaw, rozwiązań prawnych pod tym kątem. 

3. Zaplanowanie rozwiązań prawnych umożliwiających gminom (dowolnych lub obligatoryjnych) udostępnianie zasobu mieszkaniowego (zwłaszcza mieszkań o większych powierzchniach) rodzinom wielodzietnym na preferencyjnych warunkach, uzależnionych od wielkości rodziny. Preferencje powinny dotyczyć procedur przyznawania prawa do lokalu, jego zamiany jak i wysokości opłat.

4. Badania nt. warunków mieszkaniowych rodzin z dziećmi – w tym cyklicznych badań w jakich warunkach mieszkają rodziny z dziećmi. (tego typu badanie choć nie kompletne zostało przeprowadzone przez GUS w 2011. Powtórzenie go i wydzielenie grupy dużych rodzin umożliwi ustawodawcy precyzyjniejsze zdiagnozowanie potrzeb mieszkaniowych dużych rodzin). 

5. Przeprowadzenie analizy międzynarodowych programów mieszkaniowych w krajach, w których udało się poprawić sytuację mieszkaniową dużych rodzin i na bazie ich doświadczeń podjęcia próby wykorzystania tych doświadczeń na polskim rynku.

6. Stworzenie programów i rozwiązań usługowych z myślą o zaspokajaniu potrzeb rodzin z dziećmi we współpracy z przedsiębiorcami. Administracja publiczna może mieć trudności w szybkim zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych rodzin z dziećmi w szczególności tych jej najbardziej potrzebujących. Dlatego konieczna jest dyskusja z sektorem prywatnym i przedstawicielami rządu nad stworzeniem optymalnych warunków do rozwoju każdej rodziny, które planują posiadanie większej liczby dzieci (od 3 wzwyż). Posiadanie mieszkania na własność /wynajem z opcją dojścia do własności może i powinno być takim warunkiem. Rolą administracji powinno być zapewnienie dogodnych warunków w szczególności dla rodzin wysoce-wielodzietnych, a tam gdzie pomoc będzie kierowana ze środków publicznych jasne zasady i kryteria wejścia i wyjścia np. gdy wsparcie takie opierać się będzie o kredyt / gwarancję na cel mieszkaniowy. W naszej ocenie należałoby kierować się zasadą, że to kapitał idzie za rodziną.

Uwzględniając powyższe postulaty wydaje się, że w pierwszej kolejności należałoby wprowadzić rozwiązania w poniższych ustawach/zweryfikować je pod kątem zmian w zakresie pomocy dla rodzin z dziećmi szczególnie tych wysoce-wielodzietnych:

1. Ustawa o pomocy państwa w ponoszeniu wydatków mieszkaniowych w pierwszych latach najmu mieszkania.
2. Ustawa o ochronie lokatorów
3. Ustawa regulująca funkcjonowanie Funduszu Wsparcia Kredytobiorców
4. Ustawa regulująca funkcjonowanie programu „Mieszkanie dla Młodych”.