30 grudnia 2021 r.
Przyzwyczailiśmy się do myślenia, że wspieranie finansowe czy materialne rodzin ma charakter tylko interwencyjny. Na szczęście od pewnego czasu ten sposób patrzenia się zmienia i coraz częściej traktuje się tego typu wsparcie jako inwestycję.
Zachęcamy do lektury artykułu Magdaleny Szczudrawy na temat świadczeń peiniężnych z jakich mogą korzystać rodziny w Polsce.
----
Świadczenia dla rodzin
Katalog świadczeń pieniężnych, o które mogą ubiegać się polskie rodziny jest stosunkowo szeroki. Pomoc państwa w tym zakresie uległa znacznemu poszerzeniu po 2015r. Część z omówionych poniżej świadczeń ma charakter powszechny i jest dostępna dla większości rodzin, inne zaś mają charakter zasiłków i uzyskanie ich jest uzależnione dodatkowo od spełnienia m.in. kryterium dochodowego.
Na potrzeby niniejszego artykułu przyjęty został podział na:
2. jednorazowa zapomoga przyznawana z tytułu urodzenia lub przysposobienia dziecka – becikowe,
3. świadczenia opiekuńcze.
Analizując przedstawiony powyżej katalog świadczeń dla rodzin, należy mieć również na uwadze, iż nie wyczerpuje on wszystkich form pomocy świadczonych rodzinom. W aktualnym stanie prawnym obowiązują także inne rozwiązania, których celem jest wsparcie ekonomiczne rodzin, poprzez wprowadzanie katalogu różnorakich ulg i zwolnień. W tym miejscu nadmienię tylko o uldze podatkowej na dziecko, tzw. uldze cztery plus, czyli zerowym PIT dla dużych rodzin, czy obowiązującej już od wielu lat Karcie Dużej Rodziny. Każde z tych rozwiązań niesie określone korzyści dla rodzin, w szczególności rodzin wielodzietnych.
Przejdźmy teraz do omówienia poszczególnych świadczeń.
Pierwsza grupa, to świadczenia przyznawane niezależnie od dochodu osiąganego w rodzinie:
I.1. Bezpłatne leki dla kobiet ciężarnych, w ramach rządowego programu Ciąża plus
Program Ciąża plus, z założenia jest jednym z elementów zdrowotnego i ekonomicznego wsparcia dla przyszłych mam. Dotychczas kobiety spodziewające się potomstwa, niezależnie od tego, czy były ubezpieczone, czy też nie, miały właściwie zagwarantowane głównie prawo do bezpłatnego korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej. Obecnie katalog przysługujących przyszłym mamom świadczeń został znacząco poszerzony. Na podstawie ustawy z dnia 4 listopada 2016 r. o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem”, przyszłe mamy uzyskały dodatkowe uprawnienia m.in. w zakresie diagnostyki prenatalnej, opieki specjalistycznej i leczenia szpitalnego, badań i zabiegów, poradnictwa laktacyjnego, wsparcia psychologicznego.
Wprowadzony ustawą z dnia 16 kwietnia 2020 r. o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw - program „Ciąża Plus” gwarantuje kobietom w ciąży dostęp do bezpłatnych leków. Nie obejmuje on wszystkich środków leczniczych, ale tylko te, które są niezbędne dla zaspokojenia potrzeb zdrowotnych wynikających z ciąży. Można je otrzymać jedynie na receptę. Lista darmowych leków została przygotowana przez Ministerstwo Zdrowia.
Bezpłatne leki są dostępne dla kobiet od momentu stwierdzenia ciąży, aż do jej zakończenia. Ponieważ ustawa przewiduje możliwość późniejszego zakończenia ciąży, dlatego z darmowych leków będzie można korzystać do 15 dni po planowanej przez lekarza dacie porodu. Uprawnienie do bezpłatnych leków nie dotyczy samego okresu porodu i połogu. Ciężarne w szpitalu będą otrzymywały leki finansowane na dotychczasowych zasadach, czyli bez konieczności ponoszenia kosztów leczenia szpitalnego.
Zgodnie z ustawą receptę na darmowe leki dla kobiet w ciąży mogą wystawiać wszyscy lekarze. Wymagane będzie jedynie zaświadczenie potwierdzające ciążę, wystawione przez:
Podstawa prawna:
I.2. Świadczenie wychowawcze, wypłacane w ramach rządowego programu Rodzina 500 plus
„Rodzina 500 plus” to dobrze znany, realizowany w Polsce od 1 kwietnia 2016 roku, rządowy program z zakresu polityki społecznej, mający pomóc rodzinom w wychowaniu dzieci poprzez wypłatę comiesięcznego świadczenia wychowawczego, na każde dziecko w rodzinie, w wysokości 500 złotych. Program ten powstał z myślą o regularnym wsparciu finansowym rodzin i ma być kontynuowany w kolejnych latach. Celem świadczenia wychowawczego jest częściowe pokrycie wydatków związanych z wychowywaniem dziecka, w tym z opieką nad nim i zaspokojeniem jego potrzeb życiowych.
Świadczenie można otrzymać na każde dziecko w rodzinie. W przyznawaniu pieniędzy na pierwsze dziecko zniknęło kryterium dochodowe. Powyższe oznacza, że przedmiotowe świadczenie otrzymują wszystkie dzieci w Polsce do ukończenia osiemnastego roku życia. Jedynym warunkiem uzyskania niniejszego świadczenia jest zatem złożenie wniosku o jego przyznanie.
Z wnioskiem o przyznanie świadczenia wychowawczego mogą wystąpić:
Ustawa z dnia 17 września 2021r. o zmianie ustawy o pomocy państwa w wychowaniu dzieci wprowadza istotne zmiany w funkcjonowaniu programu 500 plus w 2022 roku. Przedmiotowa nowelizacja zakłada przeniesienie ustalania uprawnień do świadczenia wychowawczego oraz jego wypłaty z gmin do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych [dalej: ZUS].
Generalnie od 1 stycznia 2022 roku odpowiedzialnym za realizację świadczeń w ramach programu 500 plus będzie ZUS. Jeżeli jednak rodzina nabyła prawo do świadczenia przed 1 stycznia 2022 roku, nadal będzie ono wypłacane przez jednostki samorządu, na dotychczasowych zasadach, aż do 31 maja 2022 roku, czyli do zakończenia aktualnego okresu. Natomiast wszystkie świadczenia przyznane od 1 stycznia 2022r., będą już realizowane w całości przez ZUS na podstawie znowelizowanych przepisów.
Nowelizacja wprowadziła również zmiany w zakresie sposobu składania wniosków o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego przez wyłączenie formy papierowego wniosku, składanego bezpośrednio w siedzibie jednostki właściwej bądź za pośrednictwem przesyłki listowej, a pozostawienie wyłącznie możliwości składania wniosku przez systemy teleinformatyczne PUE ZUS, systemy teleinformatyczne banków krajowych i spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych, system teleinformatyczny utworzony przez ministra właściwego do spraw rodziny – Platforma Informacyjno Usługowa Empatia.
Od 1 stycznia 2022 roku zmianie ulegnie również sposób prowadzenia postepowań w sprawie świadczenia wychowawczego postępowanie w sprawie o świadczenie wychowawcze będzie prowadzone wyłącznie elektronicznie (pisma, informacje i decyzje będą przekazywane stronie postępowania wyłącznie w formie elektronicznej za pośrednictwem profilu informacyjnym PUE ZUS ).
Od 1 lutego 2022 roku, rodziny, które nabyły już prawo do świadczenia wychowawczego, będą mogły składać do ZUS wnioski na kolejne okresy, czyli na okres od 1 czerwca 2022 roku do 31 maja 2023 roku. Wnioski będzie można składać do ZUS, wyłącznie drogą elektroniczną. Nie będzie już można dostarczać dokumentów za pomocą przesyłki listowej lub bezpośrednio w siedzibie jednostki samorządu terytorialnego.
W celu umożliwienie osobom „wykluczonym cyfrowo” składania wniosków o świadczenie w formie elektronicznej w ustawie wprowadzono przepisy na podstawie, których Zakład Ubezpieczeń Społecznych będzie obowiązany do zapewnienia w swojej siedzibie, oddziale lub innej wyznaczonej jednostce organizacyjnej dostępu do środków technicznych umożliwiających złożenie wniosku i załączników do wniosku o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego, wnoszenie innych pism w sprawie świadczenia wychowawczego oraz odbiór decyzji, informacji, postanowień, zawiadomień, wezwań, zaświadczeń i innych pism w sprawie świadczenia wychowawczego, a także do zapewnienia pomocy przy wnoszeniu i odbiorze tych dokumentów. Ponadto Zakład Ubezpieczeń Społecznych, na podstawie zawartego porozumienia, będzie mógł zapewnić dostęp do środków technicznych umożliwiających złożenie wniosku i załączników do wniosku o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego oraz zapewnić pomoc przy wnoszeniu tych dokumentów w miejscu innym niż siedziba, oddział lub wyznaczona jednostka organizacyjna Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
Nowelizacja wprowadziła również zmiany w sposobie wypłaty świadczenia wychowawczego przez rezygnację z wypłat w formie gotówkowej i przekazem pocztowym na rzecz wypłat w formie bezgotówkowej na wskazany przez wnioskodawcę numer rachunku bankowego.
Dla rodzin, które już korzystają ze świadczenia wychowawczego w ramach programu Rodzina 500 plus, nie zmieni się zbyt wiele do 31 maja 2022r. Nowe przepisy będą dotyczyły przede wszystkim rodzin, które nabędą prawo do świadczenia od 1 stycznia 2022 roku.
Podstawa prawna:
I.3. Jednorazowe, finansowe świadczenie dla rodzin z dziećmi w wieku szkolnym, w ramach rządowego programu „Dobry Start”
„Dobry Start” to wieloletni rządowy program społeczny mający na celu wyrównywanie szans edukacyjnych dzieci niezależnie od kapitału kulturowego, społecznego i materialnego ich rodzin.
Wsparcie finansowe rodzin w ramach programu rządowego „Dobry Start”, zwane potocznie „rządową wyprawką” lub „programem 300 plus”, to realizowane w Polsce, od 1 lipca 2018 roku świadczenie w kwocie 300 złotych, przysługujące raz w roku, na każde uczące się w szkole dziecko, aż do ukończenia przez nie dwudziestego roku życia. Na dziecko niepełnosprawne, uczące się w szkole, świadczenie przysługuje do ukończenia przez nie dwudziestego czwartego roku życia.
Jedyną przesłanką do uzyskania przedmiotowego świadczenia jest prawidłowe i terminowe złożenie wniosku o jego przyznanie. Wnioski można składać w terminie od 1 lipca do 30 listopada, wyłącznie drogą elektroniczną przez systemy teleinformatyczne PUE ZUS, systemy teleinformatyczne banków krajowych i spółdzielczych kas oszczędnościowokredytowych, system teleinformatyczny utworzony przez ministra właściwego do spraw rodziny – Platforma InformacyjnoUsługowa Empatia.
Wniosek o świadczenie w ramach programu „Dobry Start”, który został złożony po terminie nie zostanie rozpatrzony.
Z wnioskiem o przyznanie świadczenia mogą wystąpić:
Przepisami rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 15 czerwca 2021 r. w sprawie szczegółowych warunków realizacji rządowego programu „Dobry start”, od 1 lipca 2021 roku, zmieniły się zasady naboru wniosków o przyznanie świadczenia „Dobry Start”.
Począwszy od roku szkolnego 2021/2022, przedmiotowe świadczenie przyznaje i wypłaca Zakład Ubezpieczeń Społecznych [dalej: ZUS].
Wnioski o świadczenie „Dobry Start” można składać do ZUS tylko drogą elektroniczną, a wypłata przyznanego świadczenia odbywa się wyłącznie w formie bezgotówkowej, na wskazane konto bankowe.
Świadczenie Dobry Start nie przysługuje na dzieci uczęszczające do przedszkola oraz dzieci realizujące roczne przygotowanie przedszkolne w tzw. zerówce w przedszkolu lub szkole. Rządowy program Dobry Start nie obejmuje również studentów.
Podstawa prawna:
I.4. Polski bon turystyczny
Polski Bon Turystyczny to jednorazowa zapomoga dla rodzin wprowadzona ustawą z dnia 15 lipca 2020 r. o Polskim Bonie Turystycznym (Dz.U. 2020, poz. 1262). Zgodnie z założeniami przedmiotowej regulacji za pomocą bonu dokonuje się płatności za usługi hotelarskie lub imprezy turystyczne realizowane przez przedsiębiorcę turystycznego lub organizację pożytku publicznego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Na każde dziecko przysługuje jedno świadczenie w formie bonu w wysokości 500 zł.
Prawo do dokonywania płatności za pomocą bonu wygasa w dniu 31 marca 2022 r. Wygaśnięcie prawa do dokonywania płatności za pomocą bonu nie uniemożliwia korzystania z usługi hotelarskiej lub imprezy turystycznej, w przypadku gdy płatność za tę usługę hotelarską lub imprezę turystyczną dokonana za pomocą bonu nastąpiła do dnia 31 marca 2022 r.
W celu pobrania i aktywowania bonu, należy zarejestrować się na Platformie Usług Elektronicznych (PUE) ZUS.
Podstawa prawna:
I.5. Dofinansowanie obniżenia opłaty rodzica za pobyt dziecka w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna
Przepisem zmieniającym zawartym w art. 48 ust. 12 ustawy z dnia 17 listopada 2021r. o rodzinnym kapitale opiekuńczym (Dz.U. 2021, poz. 2270) ustawodawca dokonał istotnej zmiany przepisów ustawy z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (Dz. U. z 2021 r. poz. 75, 952 i 1901). Przedmiotową regulacją wprowadził bowiem do polskiego porządku prawnego nowe świadczenie tj. dofinansowanie obniżenia opłaty rodzica za pobyt dziecka w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna.
Dofinansowanie to przysługuje na dziecko, które uczęszcza do żłobka, klubu dziecięcego albo jest objęte opieką sprawowaną przez dziennego opiekuna, jeżeli nie został przyznany na to dziecko rodzinny kapitał opiekuńczy. Zatem najczęściej będziemy mieć do czynienia z dofinansowaniem pobytu w żłobku, w klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna pierwszego dziecka w rodzinie, ewentualnie z dofinansowaniem także na kolejne dziecko jeżeli trafi do żłobka zanim ukończy pierwszy rok życia. Do placówek opieki przyjmowane są bowiem dzieci po ukończeniu 20 tygodnia życia. W momencie, gdy kolejne dziecko w rodzinie ukończy już pierwszy rok życia, będzie na nie przysługiwał rodzinny kapitał opiekuńczy.
Wysokość tego dofinansowania wyniesie maksymalnie 400 zł, nie więcej jednak niż wysokość rzeczywistej opłaty ponoszonej przez rodziców za pobyt dzieci w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna. Celem przedmiotowego świadczenia jest obniżenie opłaty za pobyt dziecka, czyli czesnego płaconego przez rodziców.
Rodzice będą też zobowiązani sami opłacać koszty wyżywienia dziecka w placówce.
Wniosek o ustalenie prawa do dofinansowania obniżenia opłaty rodzica za pobyt dziecka w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna będzie składał rodzic bezpośrednio do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
Dofinansowania rodzice nie otrzymają bezpośrednio. Będzie ono przekazywane na rachunek bankowy podmiotu prowadzącego żłobek, klub dziecięcy, zatrudniającego dziennego opiekuna lub rachunek bankowy dziennego opiekuna prowadzącego działalność na własny rachunek w terminie do dwudziestego dnia każdego miesiąca, za miesiąc poprzedni.
Obsługę wypłaty przedmiotowego świadczenia ma prowadzić Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
Wnioski będzie można składać wyłącznie drogą elektroniczną przez systemy teleinformatyczne PUE ZUS, systemy teleinformatyczne banków krajowych i spółdzielczych kas oszczędnościowokredytowych, system teleinformatyczny utworzony przez ministra właściwego do spraw rodziny – Platforma InformacyjnoUsługowa Empatia.
Przyznanie dofinansowania nie wymaga wydania decyzji administracyjnej, a wyłącznie poinformowania o przyznaniu dofinansowania. Natomiast odmowa przyznania dofinansowania wymaga wydania decyzji.
ZUS będzie zobowiązany do wydania decyzji jeżeli odmówi prawa do świadczenia, uchyli lub zmieni prawo do świadczenia.
Cała korespondencja z ZUS ma się odbywać elektronicznie.
Dofinansowanie pobytu dziecka w żłobku, klubie dziecięcym i u dziennego opiekuna będzie przysługiwało od pierwszego dnia rozpoczęcia uczęszczania dziecka do żłobka, klubu dziecięcego lub do dziennego opiekuna.
Wniosek rodzice będą mogli składać w terminie dwóch miesięcy od dnia rozpoczęcia uczęszczanie przez dziecko do żłobka, klubu dziecięcego lub też objęcia opieką przez dziennego opiekuna. Złożenie wniosku później sprawi, że pieniądze będą wypłacane dopiero od miesiąca złożenia wniosku o ustalenie prawa do dofinansowania.
Przepisy mają wejść w życie z dniem 1 kwietnia 2022 r.
Podstawa prawna:
I.6. Rodzinny Kapitał Opiekuńczy
Ustawą z dnia 17 listopada 2021r. o rodzinnym kapitale opiekuńczym (Dz.U. 2021, poz. 2270) ustawodawca wprowadził do polskiego systemu prawnego nowe świadczenie – kapitał opiekuńczy [dalej: kapitał]. Wprowadzenie przedmiotowej regulacji jest konsekwencją przyjęcia rządowego programu Polski Ład, w ramach którego rząd zobowiązał się do realizowania kolejnych działań w celu wspierania rodzin, w tym w szczególności rodzin wielodzietnych. Celem kapitału jest bowiem częściowe pokrycie wydatków związanych z wychowywaniem dziecka, w tym z opieką nad nim i zaspokojeniem jego potrzeb życiowych.
Kapitał przysługuje na każde drugie i kolejne dziecko w rodzinie, od pierwszego dnia miesiąca, w którym dziecko ukończyło dwunasty miesiąc życia, do ostatniego dnia miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym dziecko ukończy trzydziesty szósty miesiąc życia.
Kapitał przysługuje w wysokości 500 zł albo 1000 zł miesięcznie na dziecko w rodzinie. Rodzice we wniosku o ustalenie prawa do kapitału wskazują miesięczną wysokość, w jakiej ma być wypłacany kapitał. Pieniądze mogą trafiać do rodziców albo co miesiąc, przez dwa lata, po 500 zł lub co miesiąc, przez rok po 1000 zł. Miesięczna wysokość, w jakiej ma być wypłacany kapitał, może zostać zmieniona na wniosek rodziców. Prawo do zmiany miesięcznej wysokości, w jakiej ma być wypłacany kapitał, przysługuje tylko raz w okresie otrzymywania kapitału. Łączna wysokość wypłaconego kapitału nie może być wyższa niż 12 000 zł na dziecko.
Świadczenie w pełnej wysokości jako pierwsi otrzymają rodzice dzieci, które urodzą się w styczniu 2022 roku – pieniądze zaczną być na te dzieci wypłacane w styczniu 2023 roku, czyli wtedy, gdy dziecko ukończy dwunasty miesiąc życia.
Przedmiotowe świadczenie będzie wypłacane nie tylko rodzicom dzieci urodzonych w 2022 roku, ale również tych, które przyszły na świat w latach 2021, 2020 i 2019. Nie będą jednak wypłacane w pełnej kwocie. Wysokość wypłat zależeć będzie od wieku dziecka w dniu wejścia programu w życie, tj. 1.01.2022 roku. Świadczenie ma przysługiwać proporcjonalnie za okres od dnia wejścia w życie ustawy, do czasu ukończenie przez drugie lub kolejne dzieci 36 miesiąca życia.
Podmiotem odpowiedzialnym za przyjmowanie wniosków o ustalenia prawa do kapitału oraz wypłacania należnych rodzinom świadczeń jest Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
Ustalenie prawa do kapitału oraz jego wypłata następują na wniosek matki albo ojca dziecka.
Wniosek o wypłatę kapitału będzie można złożyć wyłącznie drogą elektroniczną, przez systemy teleinformatyczne PUE ZUS, systemy teleinformatyczne banków krajowych i spółdzielczych kas oszczędnościowokredytowych, system teleinformatyczny utworzony przez ministra właściwego do spraw rodziny – Platforma InformacyjnoUsługowa Empatia.
Wniosek najlepiej złożyć między dziewiątym a trzynastym miesiącem życia dziecka, co gwarantuje wypłatę świadczenia w pełnej wysokości.
Podstawa prawna:
I.7. Zasiłek macierzyński
Ustawa z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U.2021, poz. 1133) reguluje m.in. kwestię zasiłku macierzyńskiego.
Zgodnie z przepisami przywołanej wyżej ustawy zasiłek macierzyński przysługuje ubezpieczonej, która w okresie ubezpieczenia chorobowego albo w okresie urlopu wychowawczego: (1.) urodziła dziecko; (2) przyjęła na wychowanie dziecko w wieku do 7 roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego – do 10 roku życia, i wystąpiła do sądu opiekuńczego w sprawie jego przysposobienia, lub (3) przyjęła na wychowanie w ramach rodziny zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej, dziecko w wieku do 7 roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego – do 10 roku życia.
W przeciwieństwie do urlopu macierzyńskiego, który przysługuje wyłącznie osobom zatrudnionym na podstawie umowy o pracę, zasiłek macierzyński mogą otrzymywać również osoby, które pracują na umowie zlecenie lub samozatrudnieniu. Podstawą do otrzymania zasiłku macierzyńskiego jest podleganie ubezpieczeniu chorobowemu. Przy umowie o pracę sytuacja jest jednoznaczna, gdyż opłacanie składki na ubezpieczenie chorobowe jest obowiązkowe, natomiast przy umowie zlecenie i samozatrudnieniu ubezpieczenie to jest dobrowolne. (Brak opłacania składek na ubezpieczenie chorobowe w przypadku kobiet pracujących na umowie zlecenie lub samozatrudnionych skutkować będzie niemożnością ubiegania się o zasiłek macierzyński. W takim przypadku rozważyć należy możliwość skorzystania z innej formy pomocy finansowej oferowanej przez państwo, a mianowicie świadczenia rodzicielskiego, tzw. kosiniakowego.)
Zasiłek macierzyński przysługuje za okresy urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego.
W przypadku urodzenia jednego dziecka zasiłek macierzyński przysługuje, od dnia porodu i trwa przez następnych 20 tygodni. W przypadku ciąż mnogich kobiecie należy się dłuższy urlop macierzyński. Po urodzeniu bliźniaków - 31 tygodni, trojaczków - 33 tygodnie, czworaczków - 35 tygodni, zaś przy jeszcze większej liczbie dzieci - 37 tygodni. Natomiast wymiar urlopu rodzicielskiego w przypadku urodzenia jednego dziecka wynosi 32 tygodnie, w przypadku zaś urodzenia więcej dzieci w trakcie jednego porodu – 34 tygodnie.
Wysokość zasiłku macierzyńskiego zależy od wysokości wynagrodzenia rodzica, a także tego, na jaki wymiar urlopu zdecyduje się po urodzeniu dziecka. Jeżeli rodzic od razu zdecyduje, że będzie wykorzystywać urlop macierzyński i rodzicielski (w sumie 52 tygodnie), wówczas przez cały ten okres otrzymywać będzie 80 procent średniego wynagrodzenia z ostatnich 12 miesięcy, pod warunkiem, że złoży odpowiedni wniosek u pracodawcy przed upływem 21 dni od dnia porodu. Jeśli wniosek zostanie złożony po tym terminie rodzic otrzyma 100 procent średniego wynagrodzenia przez 20 tygodni urlopu macierzyńskiego oraz 6 tygodni urlopu rodzicielskiego, a przez następne tygodnie 60 procent średniego wynagrodzenia.
Zasiłek macierzyński otrzymuje również tata dziecka. Tak nazywane jest świadczenie, które otrzymuje się w trakcie trwania urlopu ojcowskiego.
Podstawa prawna:
I.8. Świadczenie rodzicielskie, tzw. kosiniakowe
Ustawa z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz.U. 2020r., poz. 111 ze zm.) reguluje m.in. kwestię świadczenia rodzicielskiego, tzw. kosiniakowego.
Świadczenie rodzicielskie jest odpowiednikiem zasiłku macierzyńskiego. Otrzymają je osoby, które nie mają prawa do zasiłku macierzyńskiego z uwagi na brak odprowadzanych składek na ubezpieczenie chorobowe, czyli:
O wypłatę przedmiotowego świadczenia, w wysokości 1000 złotych miesięcznie, mogą się ubiegać:
Świadczenie rodzicielskie jest wypłacane przez okres:
Wniosek o świadczenie rodzicielskie można pobrać online lub otrzymać w wersji papierowej, np. w urzędzie gminy, miasta lub w ośrodku pomocy społecznej.
Do wniosku o świadczenie rodzicielskie zwykle załącza się:
Wniosek o przyznanie świadczenia rodzicielskiego można składać drogą elektroniczną poprzez system teleinformatyczny utworzony przez ministra właściwego do spraw rodziny – Platforma InformacyjnoUsługowa Empatia, przy wykorzystaniu profilu zaufanego lub drogą tradycyjną. Wniosek w wersji papierowej składa się w urzędzie miasta, gminy lub w ośrodku pomocy społecznej.
Przyznanie świadczenia rodzicielskiego nie jest uzależnione od kryterium dochodowego.
Podstawa prawna:
Druga grupa, to świadczenia, których, przyznanie jest uzależnione m.in. od spełnienia kryterium dochodowego.
W grupie tej mieści się cały katalog świadczeń uregulowanych szczegółowo w ustawie z dnia 28 listopada 2003r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz.U. 2020, poz. 111 ze zm.) [dalej: ustawa o świadczeniach rodzinnych].
W przepisie art. 2 ustawy o świadczeniach rodzinnych w sposób enumeratywny wymienione są świadczenia, które przysługują rodzinom w trudnej sytuacji finansowej. Są to:
W katalogu tym znalazły się również takie świadczenia, jak:
Z uwagi na specyfikę tych świadczeń, a w szczególności ich lokalny charakter nie będą one szerzej omawiane w tym artykule.
Natomiast świadczenie rodzicielskie, tzw. kosiniakowe z uwagi na okoliczność, iż jego przyznanie nie jest uzależnione od kryterium dochodowego, zostało opisane w pierwszej grupie świadczeń.
Przejdźmy do omówienia drugiej grupy świadczeń:
II.1. Zasiłek rodzinny oraz dodatki do zasiłku rodzinnego
Zgodnie z ustawą o świadczeniach rodzinnych, rodziny, które znajdują się w trudnej sytuacji finansowej mogą wystąpić o przyznanie prawa do zasiłku rodzinnego.
Zasiłek rodzinny ma na celu częściowe pokrycie wydatków na utrzymanie dziecka.
Prawo do zasiłku rodzinnego i dodatków do tego zasiłku przysługuje:
Kwota zasiłku jest uzależniona od wieku dziecka i dochodu w rodzinie, który jest dzielony przez liczbę jej członków.
Zasiłek rodzinny przysługuje, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę albo dochód osoby uczącej się nie przekracza kwoty 674,00 zł. W przypadku gdy członkiem rodziny jest dziecko legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o umiarkowanym albo o znacznym stopniu niepełnosprawności, zasiłek rodzinny przysługuje, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę albo dochód osoby uczącej się nie przekracza kwoty 764,00 zł.
Zasiłek rodzinny przysługuje, do ukończenia przez dziecko osiemnastego roku życia lub nauki w szkole, jednak nie dłużej niż do ukończenia dwudziestego pierwszego roku życia.
W przypadku osoby, która legitymuje się orzeczeniem o umiarkowanym albo znacznym stopniu niepełnosprawności zasiłek przysługuje do dwudziestego czwartego roku życia, jeżeli osoba ta kontynuuje naukę w szkole lub w szkole wyższej.
Zasiłek rodzinny przysługuje osobie uczącej się, tj. osobie pełnoletniej uczącej się, niepozostającej na utrzymaniu rodziców w związku z ich śmiercią lub w związku z ustaleniem wyrokiem sądowym lub ugodą sądową prawa do alimentów z ich strony, jeżeli uczy się w szkole lub w szkole wyższej, jednak nie dłużej niż do ukończenia dwudziestego czwartego roku życia.
Zasiłek rodzinny nie przysługuje samotnemu rodzicowi, jeśli nie ma on przyznanych alimentów na dziecko, chyba że drugi rodzic nie żyje, jest nieznany, bądź sąd oddalił powództwo o ustalenie alimentów, ewentualnie zobowiązał jedną osobę do ponoszenia kosztów utrzymania dziecka.
Zasiłek rodzinny nie przysługuje także, jeśli dziecko:
Ponadto świadczenie rodzinne nie przysługuje, gdy członek rodziny pobiera zasiłek rodzinny za granicą (chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu stanowią inaczej).
Wysokość zasiłku rodzinnego wynosi miesięcznie:
1) 95,00 zł na dziecko w wieku do ukończenia piątego roku życia;
2) 124,00 zł na dziecko w wieku powyżej piątego roku życia do ukończenia osiemnastego roku życia;
3) 135,0,00 zł na dziecko w wieku powyżej osiemnastego roku życia do ukończenia dwudziestego czwartego roku życia.
Wniosek o świadczenie rodzinne można pobrać online lub otrzymać w wersji papierowej, np. w urzędzie gminy, miasta lub w ośrodku pomocy społecznej.
Wniosek w wersji papierowej składa się w urzędzie miasta, gminy lub w ośrodku pomocy społecznej.
Wniosek o przyznanie świadczenia rodzinnego można składać również drogą elektroniczną poprzez system teleinformatyczny utworzony przez ministra właściwego do spraw rodziny – Platforma InformacyjnoUsługowa Empatia.
Podstawa prawna:
II.1.1. Dodatki do zasiłku rodzinnego
Zgodnie z ustawą o świadczeniach rodzinnych, osoby, którym przyznano prawo do zasiłku rodzinnego, mogą również ubiegać się o inne świadczenia na dziecko.
Do zasiłku rodzinnego przysługują dodatki z tytułu:
II.1.1.a. Dodatek z tytułu urodzenia dziecka
Jest to dodatkowe świadczenie, niezależne od jednorazowej zapomogi z tytułu urodzenia się dziecka tzw. becikowego. Ubiegać się o nie mogą rodzice, którym przyznano zasiłek rodzinny.
Dodatek z tytułu urodzenia dziecka przysługuje:
Dodatek przysługuje jednorazowo, w wysokości 1 000 zł.
Warunkiem uzyskania dodatku z tytułu urodzenia dziecka jest wykazanie, iż mama dziecka pozostawała pod opieką lekarską od 10 tygodnia ciąży, aż do dnia porodu. W sposób oczywisty spełnienie przedmiotowej przesłanki nie dotyczy opiekunów prawnych, opiekunów faktycznych, osób, które przysposobiły dziecko, a które starają się o uzyskanie przedmiotowego świadczenia.
Pozostawanie pod opieką medyczną potwierdza się zaświadczeniem lekarskim lub zaświadczeniem wystawionym przez położną.
II.1.1.b. Dodatek z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego
Przedmiotowe świadczenie potocznie nazywa się również dodatkiem wychowawczym, albo zasiłkiem wychowawczym. Otrzymują je rodzice przebywający na urlopie wychowawczym, sprawujący opiekę nad dzieckiem i pobierający zasiłek rodzinny. Należy spełnić wszystkie trzy warunki jednocześnie. Dodatek wychowawczy nie jest świadczeniem samodzielnym.
Dodatek z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego przysługuje:
uprawnionym do urlopu wychowawczego, nie dłużej jednak niż przez okres:
Osobie uprawnionej przysługuje jeden dodatek w wysokości 400 zł miesięcznie niezależnie od liczby dzieci pozostających pod jej opieką. Pieniądze otrzymuje ten z rodziców, który przebywa na urlopie wychowawczym.
Dodatek nie przysługuje, nawet jeśli jest spełnione kryterium dochodowe, jeżeli osoba, która ubiega się o jego przyznanie:
II.1.1.c. Dodatek z tytułu samotnego wychowywania dziecka
Dodatek z tytułu samotnego wychowywania dziecka przysługuje samotnie wychowującym dziecko matce lub ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka albo opiekunowi prawnemu dziecka, jeżeli nie zostało zasądzone świadczenie alimentacyjne na rzecz dziecka od drugiego z rodziców dziecka, ponieważ:
Omawiany dodatek przysługuje również osobie uczącej się, jeżeli oboje rodzice osoby uczącej się nie żyją.
Świadczenie przysługuje w wysokości 193 zł miesięcznie na dziecko, nie więcej jednak niż 386 zł na wszystkie dzieci.
Dodatek popularnie nazywany jest „zasiłkiem dla samotnej matki”, ale może pobierać go także tata dziecka, jeśli wychowuje je samotnie.
II.1.1.d. Dodatek z tytułu wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej
Dodatek z tytułu wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej przysługuje matce lub ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka albo opiekunowi prawnemu dziecka.
Dodatek przysługuje w wysokości 95 zł miesięcznie na trzecie i na następne dzieci uprawnione do zasiłku rodzinnego.
II.1.1.e. Dodatek z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego
Dodatek z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka przysługuje matce lub ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka albo opiekunowi prawnemu dziecka, a także osobie uczącej się na pokrycie zwiększonych wydatków związanych z rehabilitacją lub kształceniem dziecka w wieku:
Dodatek przysługuje miesięcznie w wysokości:
II.1.1.f. Dodatek z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego
Dodatek z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego przysługuje matce lub ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka albo opiekunowi prawnemu dziecka, a także osobie uczącej się na częściowe pokrycie wydatków związanych z rozpoczęciem w szkole nowego roku szkolnego. Dodatek przysługuje również na dziecko rozpoczynające roczne przygotowanie przedszkolne.
Dodatek przysługuje raz w roku, w związku z rozpoczęciem roku szkolnego albo rocznego przygotowania przedszkolnego, w wysokości 100 zł na dziecko.
Wniosek o wypłatę dodatku składa się, do dnia zakończenia okresu zasiłkowego, w którym rozpoczęto rok szkolny albo roczne przygotowanie przedszkolne.
Wniosek złożony po terminie organ właściwy pozostawia bez rozpoznania.
II.1.1.g. Dodatek z tytułu podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania
Dodatek z tytułu podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania przysługuje matce lub ojcu dziecka, opiekunowi prawnemu albo opiekunowi faktycznemu dziecka lub osobie uczącej się:
1) w związku z zamieszkiwaniem w miejscowości, w której znajduje się siedziba szkoły ponadpodstawowej lub szkoły artystycznej, w której realizowany jest obowiązek szkolny i obowiązek nauki, a także szkoły podstawowej w przypadku dziecka lub osoby uczącej się, legitymującej się orzeczeniem o niepełnosprawności lub o stopniu niepełnosprawności – w wysokości 113 zł miesięcznie na dziecko albo
2) w związku z dojazdem z miejsca zamieszkania do miejscowości, w której znajduje się siedziba szkoły, w przypadku dojazdu do szkoły ponadpodstawowej, a także szkoły artystycznej, w której realizowany jest obowiązek szkolny i obowiązek nauki w zakresie odpowiadającym nauce w szkole ponadpodstawowej – w wysokości 69,00zł miesięcznie na dziecko.
Dodatek przysługuje przez 10 miesięcy w roku w okresie pobierania nauki od września do czerwca następnego roku kalendarzowego.
II.2. Świadczenia opiekuńcze
Świadczenia opiekuńcze przeznaczone są dla osób niepełnosprawnych i ich opiekunów.
Na świadczenia opiekuńcze składa się:
Świadczenia opiekuńcze przyznawane są na czas ważności orzeczenia o niepełnosprawności. Zasiłek pielęgnacyjny i świadczenie pielęgnacyjne przyznawane są niezależnie od uzyskiwanego dochodu. Natomiast otrzymanie specjalnego zasiłku opiekuńczego uzależnione jest od kryterium dochodowego.
II.2.1. Zasiłek pielęgnacyjny
Zasiłek pielęgnacyjny przyznaje się w celu częściowego pokrycia wydatków wynikających z konieczności zapewnienia opieki i pomocy innej osoby w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji.
Zasiłek pielęgnacyjny przysługuje:
Zasiłek pielęgnacyjny nie przysługuje:
Wysokość zasiłku pielęgnacyjnego od 1 listopada 2019 r. wynosi 215,84 zł miesięcznie.
II.2.2. Specjalny zasiłek opiekuńczy
Specjalny zasiłek opiekuńczy przysługuje osobom, na których zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy ciąży obowiązek alimentacyjny, a także małżonkom, jeżeli:
- w celu sprawowania stałej opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji.
Zarejestrowanie w powiatowym urzędzie pracy jako osoba poszukująca pracy lub posiadanie statusu bezrobotnego nie ma wpływu na uprawnienie do specjalnego zasiłku opiekuńczego.
Specjalny zasiłek opiekuńczy funkcjonuje od 1 stycznia 2013 r.
Specjalny zasiłek opiekuńczy przysługuje, jeżeli łączny dochód rodziny osoby sprawującej opiekę oraz rodziny osoby wymagającej opieki w przeliczeniu na osobę nie przekracza kwoty kryterium dochodowego wynoszącego 764 zł netto (na podstawie dochodów z roku poprzedzającego okres zasiłkowy z uwzględnieniem utraty i uzyskania dochodu).
Za dochód rodziny osoby sprawującej opiekę, zgodnie z art. 3 pkt 16 ustawy o świadczeniach rodzinnych, uważa się dochód następujących członków rodziny: małżonków, rodziców dzieci, opiekuna faktycznego dziecka oraz pozostające na utrzymaniu dzieci w wieku do ukończenia 25 roku życia, a także dziecko, które ukończyło 25 rok życia legitymujące się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności, jeżeli w związku z tą niepełnosprawnością przysługuje świadczenie pielęgnacyjne lub specjalny zasiłek opiekuńczy albo zasiłek dla opiekuna; do członków rodziny nie zalicza się dziecka pozostającego pod opieką opiekuna prawnego, dziecka pozostającego w związku małżeńskim, a także pełnoletniego dziecka posiadającego własne dziecko.
Za dochód rodziny osoby wymagającej opieki, uważa się dochód następujących członków rodziny:
1. w przypadku gdy osoba wymagająca opieki jest małoletnia:
a) osoby wymagającej opieki,
b) rodziców osoby wymagającej opieki,
c) małżonka rodzica osoby wymagającej opieki,
d) osoby, z którą rodzic osoby wymagającej opieki wychowuje wspólne dziecko,
e) pozostających na utrzymaniu osób, o których mowa w lit. a-d, dzieci w wieku do ukończenia 25. roku życia
- z tym że do członków rodziny nie zalicza się dziecka pozostającego pod opieką opiekuna prawnego, dziecka pozostającego w związku małżeńskim, pełnoletniego dziecka posiadającego własne dziecko, a także rodzica osoby wymagającej opieki zobowiązanego tytułem wykonawczym pochodzącym lub zatwierdzonym przez sąd do alimentów na jej rzecz.
2. w przypadku gdy osoba wymagająca opieki jest pełnoletnia:
a) osoby wymagającej opieki,
b) małżonka osoby wymagającej opieki,
c) osoby, z którą osoba wymagająca opieki wychowuje wspólne dziecko,
d) pozostających na utrzymaniu osób, o których mowa w lit. a-c, dzieci w wieku do ukończenia 25. roku życia
- z tym że do członków rodziny nie zalicza się dziecka pozostającego pod opieką opiekuna prawnego, dziecka pozostającego w związku małżeńskim, a także pełnoletniego dziecka posiadającego własne dziecko.
Specjalny zasiłek opiekuńczy nie przysługuje, jeżeli:
1. osoba sprawująca opiekę
a) ma ustalone prawo do emerytury, renty, renty rodzinnej z tytułu śmierci małżonka przyznanej w przypadku zbiegu prawa do renty rodzinnej i innego świadczenia emerytalno-rentowego, renty socjalnej, zasiłku stałego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, zasiłku przedemerytalnego, świadczenia przedemerytalnego lub rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego, o którym mowa w ustawie z dnia 31 stycznia 2019 r. o rodzicielskim świadczeniu uzupełniającym,
b) ma ustalone prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego, świadczenia pielęgnacyjnego lub zasiłku dla opiekuna, o którym mowa w ustawie z dnia 4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów,
d) legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności;
2. osoba wymagająca opieki została umieszczona w rodzinie zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej spokrewnionej, w rodzinnym domu dziecka albo, w związku z koniecznością kształcenia, rewalidacji lub rehabilitacji, w placówce zapewniającej całodobową opiekę, w tym w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym, z wyjątkiem podmiotu wykonującego działalność leczniczą, i korzysta w niej z całodobowej opieki przez więcej niż 5 dni w tygodniu;
3. na osobę wymagającą opieki inna osoba ma ustalone prawo do wcześniejszej emerytury;
4. na osobę wymagającą opieki jest ustalone prawo do dodatku do zasiłku rodzinnego, o którym mowa w art. 10, prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego, prawo do świadczenia pielęgnacyjnego lub prawo do zasiłku dla opiekuna, o którym mowa w ustawie z dnia 4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów;
5. na osobę wymagającą opieki inna osoba jest uprawniona za granicą do świadczenia na pokrycie wydatków związanych z opieką, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.
W przypadku zbiegu uprawnień do następujących świadczeń:
- przysługuje jedno z tych świadczeń wybrane przez osobę uprawnioną.
W przypadku, gdy o specjalny zasiłek opiekuńczy ubiegają się rolnicy, małżonkowie rolników bądź domownicy, świadczenia te przysługują odpowiednio:
Zaprzestanie prowadzenia gospodarstwa rolnego lub zaprzestanie wykonywania pracy w gospodarstwie rolnym potwierdza się stosownym oświadczeniem złożonym pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań. Składający oświadczenie jest obowiązany do zawarcia w nim klauzuli następującej treści: "Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.". Klauzula ta zastępuje pouczenie organu o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań.
Wysokość specjalnego zasiłku opiekuńczego od 1 listopada 2018 r. wynosi 620 zł miesięcznie.
II.2.3. Świadczenie pielęgnacyjne
Świadczenie pielęgnacyjne z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, przysługuje:
Zarejestrowanie w powiatowym urzędzie pracy jako osoba poszukująca pracy lub posiadanie statusu bezrobotnego nie ma wpływu na uprawnienie do świadczenia pielęgnacyjnego.
Osobom, innym niż spokrewnione w pierwszym stopniu z osobą wymagającą opieki, świadczenie pielęgnacyjne przysługuje, w przypadku gdy spełnione są łącznie następujące warunki:
Świadczenie pielęgnacyjne przysługuje, jeżeli niepełnosprawność osoby wymagającej opieki powstała:
Świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje, jeżeli:
W przypadku zbiegu uprawnień do następujących świadczeń:
- przysługuje jedno z tych świadczeń wybrane przez osobę uprawnioną.
Przyznanie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego nie jest uzależnione od spełnienia kryterium dochodowego.
Świadczenie pielęgnacyjne przysługujące za niepełne miesiące kalendarzowe wypłaca się w wysokości 1/30 świadczenia pielęgnacyjnego za każdy dzień. Należną kwotę świadczenia zaokrągla się do 10 groszy w górę.
W przypadku, gdy o świadczenie pielęgnacyjne ubiegają się rolnicy, małżonkowie rolników bądź domownicy, świadczenia te przysługują odpowiednio:
Zaprzestanie prowadzenia gospodarstwa rolnego lub zaprzestanie wykonywania pracy w gospodarstwie rolnym, potwierdza się stosownym oświadczeniem złożonym pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań. Składający oświadczenie jest obowiązany do zawarcia w nim klauzuli następującej treści: "Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.". Klauzula ta zastępuje pouczenie organu o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań.
Jeżeli w stosunku do osoby ubiegającej się lub pobierającej świadczenie pielęgnacyjne wystąpią wątpliwości dotyczące sprawowania opieki, organ właściwy wypłacający świadczenie pielęgnacyjne może zwrócić się do ośrodka pomocy społecznej o przeprowadzenie rodzinnego wywiadu środowiskowego, w celu weryfikacji tych wątpliwości.
Od 1 stycznia 2022 roku świadczenie pielęgnacyjne wypłacane będzie w kwocie 2119 zł miesięcznie.
Podstawa prawna:
II.3. Jednorazowa zapomoga przyznawana z tytułu urodzenia lub przysposobienia dziecka - becikowe
Zgodnie z przepisami ustawy o świadczeniach rodzinnych, z tytułu urodzenia się żywego dziecka przyznaje się jednorazową zapomogę w wysokości 1000 zł na jedno dziecko.
Uzyskanie przedmiotowego świadczenia uzależnione jest jednak od spełnienia kryterium dochodowego. Zgodnie bowiem z przywołaną wyżej regulacją prawną, becikowe przysługuje matce lub ojcu dziecka, opiekunowi prawnemu albo opiekunowi faktycznemu dziecka, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę nie przekracza kwoty 1922 zł netto.
Kolejną przesłanką, którą należy spełnić, aby uzyskać becikowe to wykazanie, iż mama dziecka pozostawała pod opieką lekarską od 10 tygodnia ciąży, aż do dnia porodu. W sposób oczywisty spełnienie przedmiotowej przesłanki nie dotyczy opiekunów prawnych, opiekunów faktycznych, osób, które przysposobiły dziecko, a które starają się o uzyskanie przedmiotowego świadczenia.
Wniosek o wypłatę jednorazowej zapomogi składa się w terminie 12 miesięcy od dnia narodzin dziecka, a w przypadku gdy wniosek dotyczy dziecka objętego opieką prawną, opieką faktyczną albo dziecka przysposobionego - w terminie 12 miesięcy od dnia objęcia dziecka opieką albo przysposobienia nie później niż do ukończenia przez dziecko osiemnastego roku życia.
Wniosek złożony po terminie organ właściwy pozostawia bez rozpoznania.
Wniosek o becikowe można pobrać online lub otrzymać w wersji papierowej, np. w urzędzie gminy, miasta lub w ośrodku pomocy społecznej.
Do wniosku o becikowe należy dołączyć dokumenty potwierdzające prawo do ubiegania się o świadczenie. Lista dokumentów potrzebnych do uzyskania becikowego zależy od sytuacji finansowej rodziny.
Do wniosku o becikowe zwykle załącza się:
Wniosek o przyznanie jednorazowej zapomogi z tytułu urodzenia się dziecka można składać drogą elektroniczną poprzez system teleinformatyczny utworzony przez ministra właściwego do spraw rodziny – Platforma Informacyjno Usługowa Empatia, przy wykorzystaniu profilu zaufanego lub drogą tradycyjną. Wniosek w wersji papierowej składa się w urzędzie miasta, gminy lub w ośrodku pomocy społecznej.
Dodatkowe becikowe w kwocie 1000 zł mogą otrzymać rodzice, którym przysługuje prawo do zasiłku rodzinnego. Jest on przyznawany, gdy dochód w rodzinie nie przekracza na osobę kwoty 674 zł.
Kolejne becikowe mogą otrzymać mieszkańcy niektórych gmin. Jest to tzw. gminne becikowe, które jest wypłacane w wysokości uchwalanej przez władze gminy dla osób zamieszkujących na jej terenie. Gminne becikowe wypłacane jest w różnej wysokości i na zasadach przyjętych w danej gminie.
Podstawa prawna:
Opracowała: Magdalena Szczudrawa
Zobacz również:
Nie masz jeszcze hasła albo nie pamiętasz?
Dołącz do ZDR