Stanowisko w sprawie naliczania opłat za gospodarowanie odpadami w m. st. Warszawy

Zaproponowany przez m.st. Warszawę sposób naliczania opłat za gospodarowanie odpadami w bardzo wysokim i niesprawiedliwym stopniu obciąża duże rodziny. W proponowanych przez ZDR 3+ rozwiązaniach nie chodzi o tworzenie specjalnych ulg socjalnych, ale o urealnienie obciążeń finansowych i dostosowanie ich do rzeczywiście generowanej przez dane gospodarstwo domowe ilości odpadów.

Stanowisko Zarządu ZDR 3 Plus w kwestii nowego sposobu naliczania opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi w m. st. Warszawa

Związek Dużych Rodzin Trzy Plus jest organizacją społeczną skupiającą 4319 dużych rodzin z terenu całej Polski w tym 353 duże rodziny z terenu m. st. Warszawy. W samej Warszawie zamieszkuje ok. 28 441 rodzin wielodzietnych. Wskazane niżej stanowisko ma na celu przypomnienie obecnego stanu wiedzy o proekologicznych działaniach dużych rodzin oraz wsparcie władz m.st. Warszawy w dostrzeżeniu nieadekwatnego obciążenia finansowego obywateli, którzy zdecydowali się założyć rodzinę i wziąć na siebie odpowiedzialność za wychowanie trójki lub większej liczby dzieci.

Zaproponowany przez m.st. Warszawę sposób naliczania opłat za gospodarowanie odpadami w bardzo wysokim i niesprawiedliwym stopniu obciąża duże rodziny. W proponowanych przez ZDR 3+ rozwiązaniach nie chodzi o tworzenie specjalnych ulg socjalnych, ale o urealnienie obciążeń finansowych i dostosowanie ich do rzeczywiście generowanej przez dane gospodarstwo domowe ilości odpadów.

Raport ZDR 3 Plus Związku Dużych Rodzin „Trzy Plus” Rozwiązania prorodzinne w kształtowaniu stawek opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi opublikowany 8 czerwca 2020 roku– wskazuje, że ilość śmieci produkowana przez rodzinę z 3 lub więcej dzieci nie jest wprost proporcjonalna do liczby członków gospodarstwa domowego. Śmieci produkowane przez duże rodziny nie stanowią iloczynu śmieci produkowanych przez pojedyncze gospodarstwa domowe. Wszelkie dotychczasowe rozwiązania nie zauważają stanu faktycznego, są niesprawiedliwie obciążające duże rodziny.

Przyjrzyjmy się trzem przykładom – jak było i jak będzie:

1. Rodzina z czwórką dzieci, zamieszkuje w dzielnicy Targówek (budynek wielorodzinny)

Opłaty za listopad 2020: 65 zł
Opłaty miesięczne w roku 2021: 278,80 zł (zużycie ok. 3,5 m³ na mieszkańca x 12,73 zł za m³)

2. Samotnie wychowująca matka z trójką dzieci (budynek wielorodzinny):

Opłaty za listopad 2020 : 65 zł
Opłaty miesięczne w roku 2021: 127,30 zł (zużycie 2,5 m³ na mieszkańca x 12,73 zł za m³)

3. Rodzina z piątką dzieci,   (budynek jednorodzinny)

Opłaty za listopad 2020: 94 zł
Opłaty miesięczne w roku 2021: 267,33 zł (zużycie 3 m³ wody miesięcznie na mieszkańca x 12,73 zł za m³)

4. Rodzina z szóstką dzieci, w tym dziecko niepełnosprawne, zamieszkuje w dzielnicy Ursynów (budynek wielorodzinny)

Opłaty za listopad 2020: 65 zł
Opłaty miesięczne w roku 2021: 407,36 zł (zużycie 4 m³ wody na mieszkańca x 12,73 zł za m³)

Proponowana ulga dla rodzin wielodzietnych w wysokości 25 zł jest niewspółmiernie niska do planowanych podwyżek. Stąd proponujemy, by w drodze uchwały Rada m.st. Warszawy zwolniła rodziny wielodzietne z opłat, w taki sposób, by przedmiotowe zwolnienie doprowadziło do pozostawienia dotychczas ponoszonej opłaty na niezmienionym poziomie.

Jest wiele rozwiązań, które są możliwe do wprowadzenia i dostosowania stawek do realnych obciążeń:

• Zniesienie kryterium dochodowego w proponowanym programie osłonowym dla dużych Rodzin (umożliwienie realizacji zniżki w ramach rozliczenia - bez konieczności dodatkowych wizyt w OPS na wzór innych samorządów)
• Zmiana kwoty stawki za metr³ na kwotę 7-8 zł dla posiadaczy KDR
• Możliwość obniżenia opłat o 30 - 50%  dla rodzin posiadających KDR
• Możliwość całkowitego zwolnienia z opłat członków rodziny powyżej 3 lub 4 dziecka
• Możliwość zastosowania innej formuły niż opłata naliczana poprzez ilość zużytej wody

Ponadto zwracamy uwagę na fakt, że m.st. Warszawa poza działaniami uznającymi faktyczny stan wiedzy w stosunku do rodzin dużych w naliczaniu opłat za wywóz odpadów jest zobowiązane również do  odnoszenia się w swoich działaniach do przedmiotowej regulacji, wskazującej, czy wprowadzone zmiany były analizowane pod kątem realizacji zadania gminy, jakim jest prowadzenie polityki prorodzinnej.  Zauważenie stanu faktycznego ilości odpadów produkowanych przez duże rodziny w rozwiązaniach dotyczących polityki gospodarki odpadami komunalnymi jest zadaniem samorządu. Jednocześnie nasze stanowisko nie stoi w sprzeczności z realizacją zadań z polityki socjalnej wspierającej rodziny w trudnej sytuacji ekonomicznej. Obydwa obszary działalności Warszawy mogą  być realizowane równolegle.

Chcielibyśmy także podkreślić szczególną rolę dużych rodzin w funkcjonowaniu społeczeństwa chociażby poprzez zachowania ciągłości pokoleń czy ponadprzeciętny udział osób wywodzących się z dużych rodzin w utrzymywaniu systemu świadczeń społecznych (płatnicy ZUS). Biorąc powyższe pod uwagę, chcielibyśmy zwrócić uwagę na prowadzone działania komunikacyjne i operacyjne dotyczące przyznanych ulg. Nie wnioskujemy o pomoc socjalną weryfikowaną przez Ośrodki Pomocy Społecznej. Liczymy na uwzględnienie roli dużych rodzin w utrzymaniu państwa czy samorządu.

Naszym celem jest zarekomendowanie m.st. Warszawy realizację spójnej polityki rodzinnej. W tym  rozwiązań, które w sposób realny wpływają na sytuację poszczególnych obywateli, uwzględniając jednocześnie zasadę sprawiedliwego partycypowania w kosztach. 

ZAŁĄCZNIK DO STANOWISKA: OPINIA PRAWNA

Opracowanie stanowiska było możliwe dzięki zaangażowaniu ekspertów w ramach Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich.